搜索

x

留言板

尊敬的读者、作者、审稿人, 关于本刊的投稿、审稿、编辑和出版的任何问题, 您可以本页添加留言。我们将尽快给您答复。谢谢您的支持!

姓名
邮箱
手机号码
标题
留言内容
验证码

Fe掺杂对溶胶凝胶法制备的ZnO: Ni薄膜结构及发光特性的影响

吴忠浩 徐明 段文倩

引用本文:
Citation:

Fe掺杂对溶胶凝胶法制备的ZnO: Ni薄膜结构及发光特性的影响

吴忠浩, 徐明, 段文倩

Effects of Fe doping on the crystal structures and photoluminescences of ZnO: Ni thin films prepared by sol-gel method

Wu Zhong-Hao, Xu Ming, Duan Wen-Qian
PDF
导出引用
  • 采用溶胶凝胶法在玻璃基片上制备了ZnO及Ni, Fe共掺杂的Zn0.95-xNi0.05FexO (x=0, 0.005, 0.01, 0.03, 0.05) 薄膜. 通过扫描电镜(SEM) 和X射线衍射(XRD) 研究了薄膜样品的表面形貌和晶体结构. 结果表明所有样品都具有(002) 择优取向, Fe掺杂导致ZnO: Ni薄膜的晶体质量变差, 晶粒尺寸减小, 但适当的Fe掺杂有利于获得致密、 均匀的薄膜. XPS测试结果表明样品中Ni离子的价态为+2价, Fe离子的价态为+2价和+3价.室温光致发光(PL) 测量表明, 所有样品均观察到较强的紫外发光峰, 蓝光双峰和绿光发光峰. ZnO: Ni薄膜的发光强度可以通过Fe掺杂进行有效调节. 进而我们讨论了Ni, Fe共掺杂ZnO样品的发光机理.
    Zn0.95-xNi0.05FexO (x=0, 0.005, 0.01, 0.03, 0.05) thin films are fabricated on the glass substrates by the sol-gel method. The surface morphologies and crystal structures of the films are investigated using scanning electron microscopy (SEM) and X-ray diffraction (XRD). The results reveal that preferential orientations are all along the (002) direction in all films. the qualities of ZnO: Ni films for low or high Fe concentration become worse, the crystal grain sizes of ZnO: Ni film are reduced, but moderate Fe doping seems to improve the film quality. XPS results reveal that Ni elements exist as Ni2+, and Fe elements exist as Fe2+ and Fe3+. Strong ultraviolet emission peaks, blue double emission peaks and green emission peaks are observed in the photoluminescence spectra of all samples at room temperature. It is found that the PL intensities of (Ni, Fe) co-doped ZnO films could be well modulated by Fe doping. In combination with other reports, we think that the ultraviolet emission peaks are due to exciton recombination; while the blue double peaks are caused by transition of electrons from the zinc interstitial to the top of the valence band or from the oxygen vacancy to the zinc vacancy. However, the green peak is highly dependent on oxygen vacancy and zinc vacancy formed by doping.
    • 基金项目: 中央高校基本科研业务费(基金号: 11NZYTH04)、 西南民族大学引进人才基金(批准号: 26727501) 和西南民族大学研究生学位点建设项目(项目编号: 2011XWD-S0805) 资助的课题.
    • Funds: Project supported by the Fundamental Research Funds for the Central Universities of Ministry of Education of China (Grant No. 11NZYTH04), the Talent Funds of Southwest University for Nationalities of China (Grant No. 26727501) and the Subject Construction Funds of Southwest University for Nationalities of China (Grant No. 2011XWD-S0805).
    [1]

    Sato K, Yoshida H K 2000 Jpn. J. Appl. Phys. Part 2 39 L555

    [2]

    Dietl T, Ohno H, Matsukura F, Cibert J, Ferrand D 2000 Science. 287 1019

    [3]
    [4]

    Look D C, Reynolds D C, Sizelove J R, Jones R L, Litton C W, Gantwell G, Harsch W C 1998 Solid State Commun. 105 399

    [5]
    [6]
    [7]

    Kim K J, Park Y R 2001 Appl. Phys. Lett. 78 475

    [8]

    Pearton S J, Noron D P, Ip K, Heo Y W, Steiner T 2005 Prog. Mater. Sci. 50 293

    [9]
    [10]
    [11]

    Jiang J S, Hou Y B, Tang A W, Teng F 2008 Chin. J. Lumin. 29 149 (in Chinese) [蒋婧思, 侯延冰, 唐爱伟, 滕 枫 2008 发光学报 29 149]

    [12]
    [13]

    Lan W, Tang G M, Cao W L, Liu X Q, Wang Y Y 2009 Acta Phys. Sin. 58 8501 (in Chinese) [兰 伟, 唐国梅, 曹文磊, 刘雪芹, 王印月 2009 物理学报 58 8501]

    [14]

    Liu X C, Shi E W, Song L X, Zhang H W, Chen Z Z 2006 Acta Phys. Sin. 55 2557 (in Chinese) [刘学超, 施尔畏, 宋力昕, 张华伟, 陈之战 2006 物理学报 55 2557]

    [15]
    [16]
    [17]

    Peng X P, Lan W, Tan Y S, Tong L G, Wang Y Y 2004 Acta Phys. Sin. 53 2705 (in Chinese) [朋兴平, 兰 伟, 谭永胜, 佟立国, 王印月 2004 物理学报 53 2705]

    [18]
    [19]

    Wu D C, Hu Z G, Duan M Y, Xu L X, Liu F S, Dong C J, Wu Y N, Ji H X, Xu M 2009 Acta Phys. Sin. 58 7261 (in Chinese) [吴定才, 胡志刚, 段满益, 徐禄祥, 刘方舒, 董成军, 吴艳南, 纪红萱, 徐 明 2009 物理学报 58 7261]

    [20]

    Wu Y N, Xu M, Wu D C, Dong C J, Zhang P P, Ji H J, He L 2011 Acta Phys. Sin. 60 077505 (in Chinese) [吴艳南, 徐 明, 吴定才, 董成军, 张佩佩, 纪红萱, 何 林 2001 物理学报 60 077505]

    [21]
    [22]

    Hu Z G, Duan Y M, Xu M, Zhou X, Chen Q Y, Dong C J, Linghu R F 2009 Acta Phys. Sin. 58 1166 (in Chinese) [胡志刚, 段满益, 徐 明, 周 勋, 陈青云, 董成军, 令狐荣峰 2009 物理学报 58 1166]

    [23]
    [24]

    Hu Z G, Zhou X, Xu M, Liu F S, Duan Y M, Wu D C, Dong C J, Chen S R, Wu Y N, Ji H X, Linghu R F 2010 Journal of Synthetic Crystals. 39 257 (in Chinese) [胡志刚, 周 勋, 徐 明, 刘方舒, 段满益, 吴定才, 董成军, 陈尚荣, 吴艳南, 纪红萱, 令狐荣峰 2010 人工晶体学报 39 257]

    [25]
    [26]
    [27]

    Fu T H, Gao J J, Liu F, Dai H J, Kou X M 2010 Chin.J.Catal 31 797 (in Chinese) [傅天华, 高倩倩, 刘斐, 代华均, 寇兴明 2010 催化学报 31 797]

    [28]

    Xin M J, Chen Y Q, Jia C, Zhang X H 2008 Materials Letters 62 2717

    [29]
    [30]
    [31]

    Wang K, Zhou Z W, Liu G M, Li Y X 2006 Journal of Functional Materials 37 867 (in Chinese) [王 凯, 周祚万, 刘国梅, 李艳霞 2006 功能材料 37 867]

    [32]
    [33]

    Wakano T, Fujimura N, Morinaga Y, Abe N, Ashida A, Ito T 2001 Physica E 10 260

    [34]

    Gao F, Wu Z H, Liu X Y 2008 Semiconductor Technology. 33 701 (in Chinese) [高 飞, 吴再华, 刘晓艳 2008 半导体技术 33 701]

    [35]
    [36]

    Xu P S, Sun Y M, Shi C S, Xu F Q, Pan H B 2001 Sci. Chin. Ser. A 31 358 (in Chinese) [徐彭寿, 孙玉明, 施朝淑, 徐法强, 潘海斌 2001 中国科学A辑 31 358]

    [37]
    [38]

    Fu Z X, Guo C X, Lin B X, Liao G H 1998 Chin. Phys. Lett. 15 457

    [39]
    [40]
    [41]

    He Y N, Wu M T, Zhu C C 2007 Journal of Synthetic Crystals. 36 1416 (in Chinese) [贺永宁, 武明堂, 朱长纯 2007 人工晶体学报 36 1416]

    [42]
    [43]

    Zhou T T, Ma S Y, Mao L M, Ding J J, Shi X F 2009 Journal of Functional Materials 40 960 (in Chinese) [周婷婷, 马书懿, 毛雷鸣, 丁继军, 史新福 2009 功能材料 40 960]

    [44]

    Lin B X, Fu Z X, Jia Y B, Liao G H 2001 Acta Phys. Sin. 50 2208 (in Chinese) [林碧霞, 傅竹西, 贾云波, 廖桂红 2001 物理学报 50 2208]

    [45]
  • [1]

    Sato K, Yoshida H K 2000 Jpn. J. Appl. Phys. Part 2 39 L555

    [2]

    Dietl T, Ohno H, Matsukura F, Cibert J, Ferrand D 2000 Science. 287 1019

    [3]
    [4]

    Look D C, Reynolds D C, Sizelove J R, Jones R L, Litton C W, Gantwell G, Harsch W C 1998 Solid State Commun. 105 399

    [5]
    [6]
    [7]

    Kim K J, Park Y R 2001 Appl. Phys. Lett. 78 475

    [8]

    Pearton S J, Noron D P, Ip K, Heo Y W, Steiner T 2005 Prog. Mater. Sci. 50 293

    [9]
    [10]
    [11]

    Jiang J S, Hou Y B, Tang A W, Teng F 2008 Chin. J. Lumin. 29 149 (in Chinese) [蒋婧思, 侯延冰, 唐爱伟, 滕 枫 2008 发光学报 29 149]

    [12]
    [13]

    Lan W, Tang G M, Cao W L, Liu X Q, Wang Y Y 2009 Acta Phys. Sin. 58 8501 (in Chinese) [兰 伟, 唐国梅, 曹文磊, 刘雪芹, 王印月 2009 物理学报 58 8501]

    [14]

    Liu X C, Shi E W, Song L X, Zhang H W, Chen Z Z 2006 Acta Phys. Sin. 55 2557 (in Chinese) [刘学超, 施尔畏, 宋力昕, 张华伟, 陈之战 2006 物理学报 55 2557]

    [15]
    [16]
    [17]

    Peng X P, Lan W, Tan Y S, Tong L G, Wang Y Y 2004 Acta Phys. Sin. 53 2705 (in Chinese) [朋兴平, 兰 伟, 谭永胜, 佟立国, 王印月 2004 物理学报 53 2705]

    [18]
    [19]

    Wu D C, Hu Z G, Duan M Y, Xu L X, Liu F S, Dong C J, Wu Y N, Ji H X, Xu M 2009 Acta Phys. Sin. 58 7261 (in Chinese) [吴定才, 胡志刚, 段满益, 徐禄祥, 刘方舒, 董成军, 吴艳南, 纪红萱, 徐 明 2009 物理学报 58 7261]

    [20]

    Wu Y N, Xu M, Wu D C, Dong C J, Zhang P P, Ji H J, He L 2011 Acta Phys. Sin. 60 077505 (in Chinese) [吴艳南, 徐 明, 吴定才, 董成军, 张佩佩, 纪红萱, 何 林 2001 物理学报 60 077505]

    [21]
    [22]

    Hu Z G, Duan Y M, Xu M, Zhou X, Chen Q Y, Dong C J, Linghu R F 2009 Acta Phys. Sin. 58 1166 (in Chinese) [胡志刚, 段满益, 徐 明, 周 勋, 陈青云, 董成军, 令狐荣峰 2009 物理学报 58 1166]

    [23]
    [24]

    Hu Z G, Zhou X, Xu M, Liu F S, Duan Y M, Wu D C, Dong C J, Chen S R, Wu Y N, Ji H X, Linghu R F 2010 Journal of Synthetic Crystals. 39 257 (in Chinese) [胡志刚, 周 勋, 徐 明, 刘方舒, 段满益, 吴定才, 董成军, 陈尚荣, 吴艳南, 纪红萱, 令狐荣峰 2010 人工晶体学报 39 257]

    [25]
    [26]
    [27]

    Fu T H, Gao J J, Liu F, Dai H J, Kou X M 2010 Chin.J.Catal 31 797 (in Chinese) [傅天华, 高倩倩, 刘斐, 代华均, 寇兴明 2010 催化学报 31 797]

    [28]

    Xin M J, Chen Y Q, Jia C, Zhang X H 2008 Materials Letters 62 2717

    [29]
    [30]
    [31]

    Wang K, Zhou Z W, Liu G M, Li Y X 2006 Journal of Functional Materials 37 867 (in Chinese) [王 凯, 周祚万, 刘国梅, 李艳霞 2006 功能材料 37 867]

    [32]
    [33]

    Wakano T, Fujimura N, Morinaga Y, Abe N, Ashida A, Ito T 2001 Physica E 10 260

    [34]

    Gao F, Wu Z H, Liu X Y 2008 Semiconductor Technology. 33 701 (in Chinese) [高 飞, 吴再华, 刘晓艳 2008 半导体技术 33 701]

    [35]
    [36]

    Xu P S, Sun Y M, Shi C S, Xu F Q, Pan H B 2001 Sci. Chin. Ser. A 31 358 (in Chinese) [徐彭寿, 孙玉明, 施朝淑, 徐法强, 潘海斌 2001 中国科学A辑 31 358]

    [37]
    [38]

    Fu Z X, Guo C X, Lin B X, Liao G H 1998 Chin. Phys. Lett. 15 457

    [39]
    [40]
    [41]

    He Y N, Wu M T, Zhu C C 2007 Journal of Synthetic Crystals. 36 1416 (in Chinese) [贺永宁, 武明堂, 朱长纯 2007 人工晶体学报 36 1416]

    [42]
    [43]

    Zhou T T, Ma S Y, Mao L M, Ding J J, Shi X F 2009 Journal of Functional Materials 40 960 (in Chinese) [周婷婷, 马书懿, 毛雷鸣, 丁继军, 史新福 2009 功能材料 40 960]

    [44]

    Lin B X, Fu Z X, Jia Y B, Liao G H 2001 Acta Phys. Sin. 50 2208 (in Chinese) [林碧霞, 傅竹西, 贾云波, 廖桂红 2001 物理学报 50 2208]

    [45]
  • [1] 王庆宝, 张仲, 徐锡金, 吕英波, 张芹. N, Fe, La三掺杂锐钛矿型TiO2能带调节的理论与实验研究. 物理学报, 2015, 64(1): 017101. doi: 10.7498/aps.64.017101
    [2] 周小红, 杨卿, 邹军涛, 梁淑华. 生长条件对Ga掺杂ZnO薄膜微观结构及光致发光性能的影响. 物理学报, 2015, 64(8): 087803. doi: 10.7498/aps.64.087803
    [3] 何琼, 许向东, 温粤江, 蒋亚东, 敖天宏, 樊泰君, 黄龙, 马春前, 孙自强. 溶胶凝胶制备氧化钒薄膜的生长机理及光电特性. 物理学报, 2013, 62(5): 056802. doi: 10.7498/aps.62.056802
    [4] 张丽, 徐明, 余飞, 袁欢, 马涛. Fe, Co共掺杂ZnO薄膜结构及发光特性研究. 物理学报, 2013, 62(2): 027501. doi: 10.7498/aps.62.027501
    [5] 吴艳南, 徐明, 吴定才, 董成军, 张佩佩, 纪红萱, 何林. Co,Sn共掺ZnO薄膜结构与光致发光的研究. 物理学报, 2011, 60(7): 077505. doi: 10.7498/aps.60.077505
    [6] 高立, 张建民. 微量Mg掺杂ZnO薄膜的光致发光光谱和带隙变化机理研究. 物理学报, 2010, 59(2): 1263-1267. doi: 10.7498/aps.59.1263
    [7] 高立, 张建民. 带隙可调的Al,Mg掺杂ZnO薄膜的制备. 物理学报, 2009, 58(10): 7199-7203. doi: 10.7498/aps.58.7199
    [8] 吴定才, 胡志刚, 段满益, 徐禄祥, 刘方舒, 董成军, 吴艳南, 纪红萱, 徐明. Co与Cu掺杂ZnO薄膜的制备与光致发光研究. 物理学报, 2009, 58(10): 7261-7266. doi: 10.7498/aps.58.7261
    [9] 赵跃智, 陈长乐, 高国棉, 杨晓光, 袁 孝, 宋宙模. Mn掺杂ZnO薄膜的结构及光学性能研究. 物理学报, 2006, 55(6): 3132-3135. doi: 10.7498/aps.55.3132
    [10] 孙成伟, 刘志文, 张庆瑜. 退火温度对ZnO薄膜结构和发光特性的影响. 物理学报, 2006, 55(1): 430-436. doi: 10.7498/aps.55.430
    [11] 袁艳红, 侯 洵, 高 恒. 超声处理对ZnO薄膜光致发光特性的影响. 物理学报, 2006, 55(1): 446-449. doi: 10.7498/aps.55.446
    [12] 徐波, 余庆选, 吴气虹, 廖源, 王冠中, 方容川. 应力和掺杂对Mg:GaN薄膜光致发光光谱影响的研究. 物理学报, 2004, 53(1): 204-209. doi: 10.7498/aps.53.204
    [13] 朋兴平, 兰 伟, 谭永胜, 佟立国, 王印月. Cu掺杂氧化锌薄膜的发光特性研究. 物理学报, 2004, 53(8): 2705-2709. doi: 10.7498/aps.53.2705
    [14] 李伙全, 宁兆元, 程珊华, 江美福. 射频磁控溅射沉积的ZnO薄膜的光致发光中心与漂移. 物理学报, 2004, 53(3): 867-870. doi: 10.7498/aps.53.867
    [15] 宋永梁, 季振国, 刘 坤, 王 超, 向 因, 叶志镇. 热处理参数对溶胶-凝胶法制备氧化锌薄膜特性的影响. 物理学报, 2004, 53(2): 636-639. doi: 10.7498/aps.53.636
    [16] 张德恒, 王卿璞, 薛忠营. 不同衬底上的ZnO薄膜紫外光致发光. 物理学报, 2003, 52(6): 1484-1487. doi: 10.7498/aps.52.1484
    [17] 方泽波, 龚恒翔, 刘雪芹, 徐大印, 黄春明, 王印月. 退火对多晶ZnO薄膜结构与发光特性的影响. 物理学报, 2003, 52(7): 1748-1751. doi: 10.7498/aps.52.1748
    [18] 王玉霞, 郭震, 何海平, 曹颖, 汤洪高. 在Si(111)上用有机溶胶凝胶甩膜热解法制备(0001)定向的6H-SiC薄膜. 物理学报, 2001, 50(2): 256-261. doi: 10.7498/aps.50.256
    [19] 林碧霞, 傅竹西, 贾云波, 廖桂红. 非掺杂ZnO薄膜中紫外与绿色发光中心. 物理学报, 2001, 50(11): 2208-2211. doi: 10.7498/aps.50.2208
    [20] 刘舒曼, 刘峰奇, 张志华, 郭海清, 王占国. ZnO:Tb纳米晶的协同发光现象. 物理学报, 2000, 49(11): 2307-2309. doi: 10.7498/aps.49.2307
计量
  • 文章访问数:  6312
  • PDF下载量:  608
  • 被引次数: 0
出版历程
  • 收稿日期:  2011-11-11
  • 修回日期:  2011-12-05
  • 刊出日期:  2012-07-05

/

返回文章
返回